«Ամեն ինչի խանութը» Amazon.com-ի՝ աշխարհի ամենահաջողակ ընկերություններից մեկի և դրա հիմնադիր՝ նպատակասլաց և ապշեցուցիչ Ջեֆ Բեյզոսի ամփոփիչ պատմությունն է: 2013 թվականի՝ Financial Times-ի և Goldman Sachs-ի «Տարվա լավագույն գործարար գիրք» մրցանակի դափնեկիր: 2013 թվականի լավագույն գիրք է ճանաչվել Washington Post-ի, Forbes-ի, The New Republic-ի, The Economist-ի, Bloomberg-ի և Gizmodo-ի կողմից՝ ընդգրկվելով Nieman Reports-ի 2013 թվականի հետախուզական լրագրողական գրքերի լավագույն տասնյակում:
Ձեզ ենք ներկայացնում 11 մեջբերում գրքից:
2. Մոտենում էր նոր հազարամյակը, և Amazon-ը կանգնած էր անդունդի
եզրին: Ամեն ինչ վկայում էր, որ ընկերությունն ավելի, քան մեկ միլիարդ դոլար կկորցնի
2000 թվականին: Դոտքոմային տնտեսության հանդեպ արևոտ լավատեսությունը վերածվում էր
մռայլ հոռետեսության: Շարունակելով անել այն, ինչ նա անում էր ընկերության հիմնադրման
առաջին իսկ օրվանից, Բեյզոսը ստիպված էր կրկին համոզել բոլորին, որ Amazon-ը կարող
է վերապրել պարտքերի և կորուստների փոթորիկը, որոնք նա կուտակել էր իր գոյության ամենատենդային
տարիներին:
3. Փորձելով բացատրելով նրա կատաղի մրցակցային ոգին ու հակառակորդներին
գերազանցելու երևելի կարիքը՝ Բեյզոսի վաղեմի ընկերներն ու գործընկերները հաճախ հետադարձ
հայացք են ձգում նրա հիսունամյա անցյալին՝ մանկության հանգամանքներին: Բեյզոսը շատ
համերաշխ ընտանիքում է մեծացել. երկու չափազանց զգայուն ու հոգատար ծնող ուներ՝ Ջեքին
ու Մայքը, և մտերիմ քույր ու եղբայր՝ Քրիստինան և Մարկը: Թվում է, թե ոչ մի արտասովոր
բան չկա…
4. Բեյզոսն իր դպրոցական հրաժեշտի խոսքը թղթի վրա էր գրել:
Երբ մայրն այն տպում էր, մի պահ գիտակցեց, որ Ջեֆը՝ որպես ավագ դպրոցի աշակերտ, բավականին
հեռու գնացող հավակնություններ ունեն: Նա առայսօր այդ ճառի մեկ օրինակ ունի իր մոտ,
որի մեջ կարելի է գտնել «Աստղային ճանապարհ» հեռուստասերիալի դասական դարձած «Տիեզերք՝
վերջին սահմանագիծ» բառերը, և որտեղ Ջեֆը ներկայացնում է իր երազանքը՝ փրկել մարդկությունը՝
մշտական տիեզերակայաններ ստեղծելով Երկրագնդի ուղեծրում և մոլորակը վերածելով հսկայական
արգելանոցի: Սրանք ինչ-որ թեթևսոլիկ գաղափարներ չէին, այլ անձնական նպատակներ: «Ջեֆը
տարբեր ձևերով էր պատկերացնում իր ապագան, բայց մի բան անփոփոխ էր՝ նա պիտի հարստանար,-
ասում է Ուրսուլա Վերները:- Առանց դրա՝ նա չէր կարող իր ուզածին հասնել»: Իսկ կոնկրետ
ի՞նչ էր ուզում: «Նա մի բանի համար է այսքան գումար աշխատում,- Վերներն ասաց համացանցային
մագնատին հասկանալ ցանկացող լրագրողներին, ովքեր կապնվել էին իր հետ 1990-ականներին,-
նա ուզում է տիեզերք գնալ»:
5. Բեյզոսը չվախեցավ իր վրա վերցնել իր կրքոտ երազանքների
իրականացման հետ կապված ողջ պատասխանատվությունը: Նույնիսկ երբ Amazon-ը ծանր կացության
մեջ էր, նա նոր պարտականություններ վերցրեց իր վրա, ավելի շատ աշխատակող գտավ Blue
Origin-ի համար ու այնպիսի ժամանակացույց կազմեց, որ հնարավորինս օգտակար բաժանի իր
ժամանակն իր բոլոր պարտականությունների միջև: Նա Blue Origin-ին զինանշան տվեց ու լատիներեն
կարգախոս՝ Gradatim Ferociter, թարգմանաբար՝ «Հետզհետե՝ հաստատակամ»: Այս բառակապակցությունը
ճշգրտորեն արտացոլում է նաև Amazon-ի փիլիսոփայությունը: Անհնարին թվացող նպատակների
իրականացմանը տանող հանդարտ առաջընթացը կպսակվի հաջողությամբ: Ձախողումները ժամանակավոր
երևույթ են: Կասկածողներին ավելի լավ է անտեսել:
6. Մեկ անգամ մի լրագրող հարցրեց Բեյզոսին, թե ինչն է նրան
մոտիվացնում այսպիսի մեծ ծրագրեր կազմել, եթե նա արդեն իսկ ահռելի կարողություն ունի:
«Ես հասկացել եմ, որ ինձ շատ է մոտիվացնում այն, երբ մարդիկ ինձ հետ հույսեր են կապում,-
պատասխանեց Բեյզոսը:- Ինձ դուր է գալիս, երբ ինձ վրա հույս են դնում»:
7. 2003 թվականի հոկտեմբերին Amazon-ը հանրությանը ներկայացրեց
Search Inside the Book գործիքը, և երեք տարվա մեջ առաջին անգամ Wired ամսագիրը ծավալուն
հոդված նվիրեց ընկերությանն ու նրա նորարարությանը: Այս անդրադարձը վերակենդանացրեց
«Ալեքսանդրիա» նախագծի միտքը. սա 1990-ականների բեյզոսյան տենդային երազանքներից մեկն
էր՝ ստեղծել գրախանութ, որտեղ հավաքված կլինեն աշխարհում երբևէ տպագրված բոլոր գրքերը:
Իսկ ո՞վ ասաց, որ նման համամարդկային գրադարանը չի կարող թվային լինել, և հետևաբար՝
շատ ավելի գործնական: Բեյզոսը զգուշորեն ակնարկեց Wired ամսագրին, որ Search
Inside the Book-ն իսկապես կարող է այդպիսի զարգացում ունենալ: «Պետք է մի տեղից սկսել,
-ասաց նա:- Պետք է առաջին փոքրիկ բլուրը հաղթահարես, որ հաջորդ բլուրը կարողանաս տեսնել»:
8. Համաշխարհային ֆինանսական
ճգնաժամից հետո Amazon-ի տեսանելիության և շուկայական հզորության փառահեղ վերելքի շնորհիվ
ընկերությունն ավելի հաճախ էր հայտնվում հանրության ուշադրության կենտրոնում, սակայն
այդ ուշադրությունը ոչ միշտ էր հաճելի: 2010-2011 թվականներին ընկերությունը մարտնչում
էր քննադատների դեմ, ովքեր բողոքում էին, որ Amazon-ը խուսափում է վաճառքից գոյացած
նահանգային հարկի գանձումից, նրանից, թե ինչպիսի մեթոդներով է իրականացրել իր վերջին
երկու խոշոր կլանումները, թե ինչպես է մուտք գործում հրատարակչության ոլորտ՝ ձեռնոց
նետելով սեփական մատակարարներին, ու ինչպես է մշտապես արհամարհում խոշոր արտադրողների
գնային քաղաքականությունը: Այն ընկերությունը, որն ինքն իրեն հավիտենական աութսայդեր
էր համարում, գրեթե մի գիշերվա մեջ շատերին ներկայացավ անտարբեր ու մեծամիտ հսկայի
կերպարով, ով փորձում էր խաղի սեփական կանոնները հրամցնել ուրիշներին:
9. Գաղտնի մի խումբ կա
Amazon-ի ներսում, որի անունն ասես Ջեյմս Բոնդի մասին ֆիլմերից ոգեշնչված լինի՝ Մրցակցային
հետախուզություն (Competitive Intelligence): Այս խումբը, որը 2007-ից ի վեր երկարամյա գործադիրներ
Թիմ Սթոունի և Ջեյսոն Ուորնիքի գլխավորությամբ գործում է ֆինանսական բաժնում, մեծ թվով
ապրանքներ է գնում մրցակիցներից և գնահատում վերջիններիս ծառայության որակն ու արագությունը:
Այն նպատակ ունի ստուգելու՝ արդյոք մրցակիցներից որևէ մեկն ավելի լավ է աշխատում, քան
Amazon-ը, և այնուհետ ներկայացնել տվյալները հանձնաժողովին, որի կազմում, սովորաբար,
ներառված են լինում Բեյզոսը, Ջեֆ Ուիլկին և Դիեգո Պիաչենտինին, որպեսզի ընկերությունը
միշտ տեղյակ լինի իր թույլ ու վտանգավոր կողմերին և արագ լուծումներ գտնի:
10.
Փոշեկուլներ արտադրող բրիտանական Dyson ընկերությունը մեկն է այն ապրանքանիշներից,
որոնք ամենայն զգուշությամբ են հարաբերվում Amazon-ի հետ: Dyson-ի արտադրանքը մի քանի
տարի շարունակ հասանելի էր Amazon-ի կայքում, բայց հետո ցասկոտ Սըր Ջեյմս Դայսոնը՝
ընկերության հիմնադիրը, անձամբ եկավ Amazon-ի գլխավոր գրասենյակ, որ հայտնի, թե որքան
զայրացած է մշտական գնային խախտումների պատճառով: «Սըր Ջեյմսն ասաց, որ նա իր բրենդն
էր մեզ վստահել, իսկ մենք ոտնահարել էինք այդ վստահությունը»,- պատմում է Քերի Մորիսը՝
Amazon-ի նախկին ավագ աշխատանքային մատակարարներից մեկը, ով հյուրընկալել էր Դայսոնին
այդ ուշագրավ այցի ժամանակ: 2011-ին Dyson-ը հեռացրեց իր տեսականին Amazon-ից, թեպետ
Amazon Marketplace-ում հաստատված կողմնակի վաճառականները փոշեկուլների որոշ մոդելներ
դեռևս շարունակում են վաճառել: (էջ 331)
11. Բեյզոսը, սովորության համաձայն,
վերլուծական մոտեցում է դրսևորում, որպեսզի պարզի, թե ինչու որոշ ընկերություններին
սիրում են, իսկ մյուսներից՝ վախում:
Կոպտությունը վատ է:
Փոքր խաղացողներին հաղթելը վատ
է:
Պատճենելը լավ չէ:
Երիտասարդը լավ է:
Ռիսկի գնալը լավ է:
Հաղթելը լավ է:
Սիրալիրը լավ է:
Մեծ, հակակրելի խաղացողներին
հաղթելը լավ է:
Գյուտարարությունը լավ է:
Արկածախնդրությունը լավ են:
Նվաճողները վատն են:
Մրցակիցներով տարվելը վատ է:
Ուրիշներին զորացնելը լավ է:
Ողջ արժեքն ընկերությանը թողնելը
վատ է:
Առաջնորդությունը լավ է:
Համոզվածությունը լավ է:
Անկեղծությունը լավ է:
Ամբոխին սիրաշահելը վատ է:
Անմիջականությունը լավ է:
Լայնախոհությունը լավ է:
Անսպասելին լավ է:
Leave a Comment